lgbt news & guide lgbt news & guide
Related Articles
Οι επεμβάσεις επαναπροσδιορισμού φύλου παραμένουν ένα σχετικά άγνωστο κεφάλαιο για το ευρύ κοινό, με την έλλειψη γνώσης να δημιουργεί μύθους, αλλά και σύγχυση ακόμα και στους ανθρώπους που ενδιαφέρονται να υποβληθούν σε αυτές. Με τη συχνότητά τους όμως να έχει αυξηθεί τα τελευταία χρόνια και τα περιστατικά να είναι ακόμα πιο απαιτητικά, προκύπτουν όλο και περισσότερες ερωτήσεις, που αναζητούν απαντήσεις. Ο πλαστικός χειρουργός, Δρ Πρόδρομος Παπαϊωάννου, με σημαντική εξειδίκευση και εμπειρία στις επεμβάσεις επαναπροσδιορισμού φύλου, μας βοηθά να λύσουμε όλες μας τις απορίες.
Ποια βήματα πρέπει να κάνει ένα άτομο που ενδιαφέρεται για μια επέμβαση επαναπροσδιορισμού φύλου πριν από την επέμβαση αυτή καθαυτή;
Οι επεμβάσεις επαναπροσδιορισμού φύλου διενεργούνται με βάση διεθνή πρωτόκολλα που αφορούν στην ασφάλεια και την κατάλληλη προετοιμασία των ασθενών που υποβάλλονται σε αυτές. Το πιο βασικό βήμα για να ξεκινήσει η διαδικασία είναι η εκτίμηση των περιστατικών από επαγγελματίες ψυχικής υγείας. Τον ρόλο αυτό μπορεί να αναλάβει οποιοσδήποτε ψυχίατρος, ιδανικά σεξολόγος-ψυχίατρος, ωστόσο η εμπειρία του πάνω σε θέματα δυσφορίας φύλου βοηθά, ώστε να επιταχυνθεί η διαδικασία και να γίνεται μια άρτια επιλογή των περιστατικών. Εφόσον διαπιστωθεί δυσφορία φύλου, το επόμενο βήμα είναι η επαφή με τον χειρουργό που θα αναλάβει τις διάφορες επεμβάσεις, καθώς και με τον ενδοκρινολόγο, προκειμένου να ξεκινήσει η ορμονοθεραπεία.
Αναφορικά με την ορμονική θεραπεία, συνήθως αυτή ξεκινά πριν τις επεμβάσεις, ωστόσο δεν είναι απαγορευτικό να διενεργηθούν κάποιες ή και όλες οι επεμβάσεις πριν την ορμονική θεραπεία.
Η επιθυμία του ατόμου για φυλομετάβαση είναι αρκετή προϋπόθεση για μια τέτοια επέμβαση;
Η δυσφορία φύλου συνήθως εμφανίζεται σε πολύ μικρή ηλικία και τα άτομα που τη βιώνουν νιώθουν από πολύ νωρίς εγκλωβισμένα σε λάθος φύλο. Αυτές είναι και οι πιο ξεκάθαρες περιπτώσεις, που είναι ιδανικές για τη φυλομετάβαση. Επίσης, είναι ιδανικό η διαδικασία να ξεκινάει όσο γίνεται νωρίτερα, διότι τόσο η αποκατάσταση όσο και τα αποτελέσματα είναι πιο ευνοϊκά σε νεαρά άτομα. Το ίδιο ισχύει όσον αφορά στον κοινωνικό και επαγγελματικό τομέα. Από την προσωπική μου εμπειρία οι ασθενείς που επιλέγουν να υποβληθούν σε φυλομετάβαση σε πιο προχωρημένη ηλικία δυσκολεύονται περισσότερο εξαιτίας κοινωνικών και επαγγελματικών περιορισμών.
Υπάρχουν κριτήρια που πρέπει να πληρούνται για την επέμβαση επαναπροσδιορισμού φύλου;
Δεν υπάρχουν κάποια αυστηρά κριτήρια. Το μόνο που χρειάζεται ουσιαστικά είναι να υπάρχει μια επιβεβαιωμένη δυσφορία φύλου από τον επαγγελματία ψυχικής υγείας. Τα τελευταία χρόνια μάλιστα τα κριτήρια του παγκόσμιου οργανισμού υγείας WPATH έχουν γίνει ακόμα πιο ελεύθερα και τίθεται στην κρίση του ψυχιάτρου να κρίνει ποιοι ασθενείς είναι κατάλληλοι για τη διαδικασία αυτή.
Υπάρχει ηλικιακός περιορισμός για την επέμβαση;
Οι επεμβάσεις που αφορούν μη αναστρέψιμες παρεμβάσεις των γεννητικών οργάνων γίνονται με την ενηλικίωση των ασθενών, μετά τα 18. Μικρότερης εμβέλειας παρεμβάσεις κυρίως αισθητικού χαρακτήρα μπορούν να γίνουν και σε μικρότερη ηλικία με τη συγκατάθεση των γονέων, ωστόσο είναι ασφαλέστερο να διενεργούνται με την ενηλικίωση, όταν έχει ολοκληρωθεί η ανάπτυξη του σκελετού και του σώματος γενικότερα. Η ψυχιατρική εκτίμηση μπορεί ωστόσο να ξεκινήσει πολύ νωρίτερα και πλέον είναι δυνατό να εκκινήσει και η ορμονική θεραπεία πριν την ενηλικίωση.
Τι περιλαμβάνει μια χειρουργική επέμβαση επαναπροσδιορισμού φύλου, τόσο «άρρεν προς θήλυ» όσο και «θήλυ προς άρρεν»;
Οι επεμβάσεις επαναπροσδιορισμού φύλου άρρεν προς θήλυ (MtF) αφορούν στο πρόσωπο, το στήθος, τα γεννητικά όργανα και κάποιες δευτερεύουσες επεμβάσεις στο σώμα. Στο πρόσωπο, η κλασική επέμβαση είναι η θηλυκοποίηση του προσώπου FFS (facial feminization surgery), η οποία περιλαμβάνει τη διόρθωση του μετώπου, των ματιών και των φρυδιών, τη ρινοπλαστική, τη μείωση των γωνιών της γνάθου και του πηγουνιού, το τραχειακό shaving για το μήλο του Αδάμ, καθώς και άλλες μικρότερες παρεμβάσεις, όπως αύξηση ζυγωματικών, lip lift, foxy eye κτλ.
Στο στήθος γίνεται αυξητική συνήθως με προθέσεις σιλικόνης ή εναλλακτικά με λίπος και η επιλογή εξαρτάται από το μέγεθος που θα επιτευχθεί με την ορμονική θεραπεία, η οποία οδηγεί συνήθως σε κάποιου βαθμού γυναικομαστία, αλλά όχι σε πλήρη εικόνα γυναικείου μαστού.
Η επέμβαση επαναπροσδιορισμού των γεννητικών οργάνων μπορεί να διενεργηθεί πριν ή μετά από τις παραπάνω επεμβάσεις. Αφορά στη δημιουργία πλήρως λειτουργικού κόλπου με αισθητικότητα και δυνατότητα κλειτοριδικού και κολπικού οργασμού. Η τεχνική που επιλέγουμε προσαρμόζεται στις ανατομικές ιδιαιτερότητες του κάθε ασθενούς.
Στην περίπτωση επαναπροσδιορισμού θήλυ προς άρρεν (FtM) η πρώτη επέμβαση που συνήθως διενεργείται είναι η μαστεκτομή, εξαιτίας της δυσφορίας που νιώθουν οι περισσότεροι ασθενείς από τους μαστούς. Δεν πρόκειται ούτε για μαστεκτομή ούτε για μείωση στήθους, αλλά για αρρενοποίηση στήθους και η τεχνική είναι τελείως διαφορετική από τις δύο προηγούμενες. Η επέμβαση αυτή μπορεί να συνδυαστεί και με την υστερεκτομή, που διενεργείται από γυναικολόγο, αν και μπορούν να γίνουν ανεξάρτητα η μία από την άλλη.
Στο κομμάτι των γεννητικών οργάνων υπάρχουν πολλές διαφορικές τεχνικές, η καθεμία με τα πλεονεκτήματα και μειονεκτήματά της. Η πιο απλή τεχνική είναι η μετοειδοπλαστική, κατά την οποία γίνεται πρακτικά μια προέκταση της κλειτορίδας και της ουρήθρας, με σκοπό τη δημιουργία ενός σχετικά μικρού, αλλά λειτουργικού πέους. Εφόσον υπάρχει επιθυμία για μεγαλύτερο μέγεθος, εφαρμόζουμε την τεχνική της φαλλοπλαστικής, όπου γίνεται λήψη δέρματος από κάποιο άλλο σημείο του σώματος για τη δημιουργία του φαλλού. Οι περιοχές λήψης μπορεί να είναι από το χέρι, από τον μηρό, από την πλάτη ή από την κοιλιά.
Είναι δύσκολη η αποθεραπεία και πόσο διαρκεί;
Παρόλο που επικρατεί μια γενική εντύπωση ότι οι επεμβάσεις επαναπροσδιορισμού φύλου είναι μεγάλες και βαριές επεμβάσεις, η αποθεραπεία είναι σχετικά απλή και γρήγορη. Σε αυτό βοηθά η εμπειρία των τελευταίων ετών, που έχει καταστήσει τις επεμβάσεις αυτές ρουτίνα. Για παράδειγμα, μια επέμβαση επαναπροσδιορισμού MtF διαρκεί περίπου 4 ώρες, η παραμονή στην κλινική είναι 3 μέρες και η επιστροφή στις καθημερινές δραστηριότητες είναι 3-4 εβδομάδες. Ο πόνος είναι επίσης πολύ καλά διαχειρίσιμος και ανεκτός, χάρη στα νέα φάρμακα και την εξέλιξη των τεχνικών. Για τη διαμόρφωση του τελικού αποτελέσματος απαιτούνται συνήθως 6 μήνες.
Μπορεί μια επέμβαση επαναπροσδιορισμού φύλου να είναι αναστρέψιμη;
Συνήθως αναφερόμαστε στις επεμβάσεις αυτές ως μη αναστρέψιμες. Αυτό δεν αληθεύει πλήρως. Υπάρχουν σπάνιες περιπτώσεις και προσωπικά έχω αναλάβει τέτοια περιστατικά, όπου μπορούμε να αντιστρέψουμε μια επέμβαση επαναπροσδιορισμού φύλου και να αποκαταστήσουμε εν μέρει ή και αρκετά ικανοποιητικά τη λειτουργία. Ωστόσο, δεν μπορούμε να αποκαταστήσουμε τη δυνατότητα τεκνοποιίας. Γι΄ αυτό η συμβουλή μου είναι να γίνεται εγκαίρως φύλαξη ωαρίων ή σπερματοζωαρίων προτού ξεκινήσουν οι επεμβάσεις και η ορμονική θεραπεία, ώστε να υπάρχει η δυνατότητα τεκνοποιίας μελλοντικά. Μικρότερες επεμβάσεις, όπως αυτές στο στήθος, είναι σχεδόν πλήρως αναστρέψιμες.
INFO!
Πρόδρομος Παπαιωάννου | Πλαστικός χειρουργός
